KARA LEYLEK (Ciconia Nigra Black Stork)

Beyaz karnı ve kuyruk altı örtüleri dışında simsiyahtır. Yakından tüylerinin parlak yeşil ve mor olduğu fark edilir. Gagası ve bacakları kırmızıdır. Gencinin gövdesi daha kahverengi, gagası açık renklidir. Leylek gibi sessiz değildir “ hilii, hi lii”.  Leylekten çok daha ürkektir. Yaşlı ormanlarda ve kayalıklarda yuva yapar, çevredeki bataklık ve tatlı su kenarlarında beslenir, Göç sırasında açık arazide bulunur, çoğu kez leylek sürülerine katılırlar. Gaga ucu ile kuyruk ucu arası ortalama boy uzunluğu 95-100 CM, Açık kanat uçları arası ortalama kanat açıklığı 145-155CM. Çoğunlukla yalnızdır, bazen bir diğer bireye eşlik eder. Göç sırasında seyrek, en fazla 100 bireye dek gruplar oluştursa da kışladığı alanlarda tek ya da iki birey olarak görülür. Fazla av ya da yem bulunan alanlarda bile kalabalık olmayan sayılarda beslenir. Genellikle her üreme döneminde aynı çift birlikte yuva kuracakları alana dönerler. Üreme ve çift olma davranışları diğer leylek türünde ki özellikleri gösterir. Et oburdur. Temel besin maddelerini balıklar, amfibiler, böcekler, sürüngenler, memeliler, ötücü kuşların yuvalarındaki yumurta ya da yavrular oluşturur. Murat ve Karasu Nehrinin Durgun ve hafif akıntılı ve özellikle menderesli ve çevresinde ağaç, çalılık olan kısımlarında yemlenirken gözlenmesi mümkündür. Ancak seyrek, dağınık bir tür olduğundan en iyi gözlem ve kayıt alımı için bahar ve yaz dönemlerinin hafif rüzgârlı sıcak saatlerinde uçar vaziyette görebilirsiniz. Özellikle Murat Nehir havzalarının insan etkisi ile bozulmamış menderesli kısımlarındaki büyük ağaç dallarında yuvalanırlar.

Hava akımını çok iyi kullanırlar. Bu sayede çok fazla enerji sarf etmeden uzun mesafe yol alıp yükseğe doğru kartal, turna ve diğer leylekler gibi kolayca ve kısa sürede yükselebilirler. Göç zamanlarında bir günde 200-300 km yol kat edebilir. Gizlenme olanağı yüksek olan ağaçlık, kayalık, bozulmamış sık ağaçlarla kaplı nehir kıyılarındaki ağaçların içinde ve beslenme sahasına yakın yüksek ve sarp kayalıklarda yuva yapar. İlimizde Murat Havzasında dağınık ve seyrek çiftler halinde ve özellikle uçar vaziyette gözlemlemek mümkündür. 

Leyleğin aksine yerleşimlerden, insanlardan uzak yerleri tercih ederler. Bozulmamış ormanlık alanlar, nehir kollarının orman kıyılarında oluşturdukları sulak, yarı bataklık alanlar, büyük nehir kollarının yanında oluşmuş su basar mera ve tatlı su kaynakları yakınlarında yaşarlar. Ülkemizde ve ilimizde bahar ve yaz dönemlerinde seyrek, yaygın ve nadir olarak bulunduktan sonra Ağustos sonları ile Eylül ayında güneye göç edip Mart ayında tekrar dönerler. Fotoğraflar; Muş İli Murat Nehir havzalarında kayıt altına alınmıştır. İlimiz Varto, Bulanık, Malazgirt, Hasköy ve Korkut ilçe arazilerinin suya yakın kısımlarındaki sık ağaçlık, çamurlu, taşlı,  sazlık, bataklıklarda seyrek olarak bulunur. Akıntılı ve durgun sulardaki ve topraktaki küçük canlılar ile beslendiği kaydedilmiştir.